Атомдар мен молекулалар. Заттардың құрылысы
Табиғаттағы барлық заттар атомдар мен молекулалардан құралған. Атом дегеніміз бұл заттың ең ұсақ және "бөлінбейтің" бөлігі. Мысалы темір металы атомының өлшемі 1,26*10-10 м.
Бұл өте кішкентай шама, соңдықтан атом көзбен де, қарапайым микроскоп арқылы да көрінбейді.
Атомдар барлық заттардың құрамына еңеді, табиғаттағы барлық заттар бұлардан құралған.
Мысалы: темір, қалайы, қорғасын, пластмасса, ағаш, су, көмір және басқа заттар атомдардан құралған.
Молекулалар
Молекула деген не? Бірнеше атом бірігіп молекуланы құрайды. Мысалы судын молекуласы мынандай:
Судын бір молекуласы - бір өттегі атомынан (O) және екі сутегі атомынан (H) құралған. Мұхиттар мен теңіздердегі су осындай молекулалардан құралған.
Табиғатта 92 түрлі атом бар (жасанды жолмен ғалымдар бірнеше жаңа атом жасаған), ал осы атомдардан құралған молекулалар саны бірнеше милионнан асады.
Сіз білетің - темір, мыс, алюминий, алтын, күміс, қорғасын, қалайы, оттегі (оттегімен адамдар мен жануарлар тыныс алады) сияқты заттар атомдардан құралған.
Заттардың химиялық және физикалық қасиеттері
Молекулалар заттың физикалық және химиялық қасиеттерің аңықтайды. Заттың балқу температурасын, қаттылығын, тығыздығын, түсін молекулалар аңықтайды.
Молекулаларға еңетің атомдардың түрі және саны осы молекулалардан құралған заттардың физикалық және химиялық қасиеттерің аңықтайды.
Атомдар мен молекулалар және олардың қасиеттерің химия ғылымы зерттейді.
Атомдар неден құралған?
Заттар атомдардан құралса, атомдар неден құралған? Атомдар - электрондардан, протондардан және нейтрондардан құралған. Бұны мына схемада көре аласыз:
